شناخت انواع گلاس آینومر دندانپزشکی در دندانپزشکی یکی از اصلی ترین مواردی است که هر دندانپزشک باید بداند چرا که گلس آینومر یک ماده کاربردی در ترمیم دندان است که به اختصار glass ionomer cement (GIC) گفته می شود و بعنوان یکی از انواع مواد پر کردن دندان با قابلیت ایجاد چسبندگی و سیمان کاری قسمت تحت درمان مورد استفاده قرار می گیرد.انواع سمان دندانپزشکی یا سمان های گلاس آینومر عمدتا درهنگام پوسیدگی و ترمیم دندان مورد استفاده قرار می گیرند و خاصیت چسبندگی خوبی به دندان دارند.
دندان هایی که بوسیله اسید تولید شده از متابولیسم باکتری های اصطلاحا پوسیده شده اند با استفاده از این گلس آینومرها که نقش سیلانت را ایفا میکنند وفلوراید آزاد می کنند تا از دمینرالیزه شدن بیشتر مینای دندان جلوگیری شده و ترمیم شوند. فلوراید آزاد شده همچنین میتواند روند متابولیسم باکتری ها را کند یا متوقف کند و به تبع روند پوسیدگی دندان را متوقف کند. اما یکی دیگر از انواع گلس آینومر وجود دارد که با رزین تقویت شده اند و که به آن گلاس آینومر رزینی می گویند .
در این مقاله قصد داریم بیشتر به خصوصیات انواع گلس آینومر دندانپزشکی (گلاس آینومر تقویت شده و اصلاح شده با رزین) و انواع سمان دندان پزشکی و بررسی مزایا و ویژگی های مختص به آن ها بپردازیم .
Table of Contents
انواع گلاس آینومر دندانپزشکی :
قبل از آنکه به بررسی ویژگی های انواع گلاس آینومر دندانپزشکی بپردازیم ابتدا خود گلس آینومر را برای شما شرح می دهیم .
گلاس به ماتریس های غیر کریستالی و ذرات گفته می شود و به یون کراس لینمد پلیمر که به معنی پلیمر شدن به وسیله یون ها است نیز آینومر گفته می شود .
گلس آینومر تشکیل شده است از ترکیباتی همچون کلسیم فلواید، سیلیکا، آلومینیم فلوراید، سدیم فلوراید، آلومینا و آلوممینیوم فسفات که به همراه مایعی بنام اسید پلی آلکنوئیک اسید با هم ترکیب می شوند .
همانطور که به آن اشاره شد گلاس آینومر از نظر کاربرد بیشترین میزان تنوع را در بین مواد ترمیمی دندانپزشکی را دارد چرا که دارای 6 نوع مختلف است که با توجه به نام هر کدام از این انواع می توان به کاربرد آن پی برد. این 6 نوع عبارت است از :
- گلاس آینومر مدل Orthodontic cement
- گلاس آینومر مدل liner & bases
- گلاس آینومر مدل luting
- گلاس آینومر مدل Fissure sealant
- گلاس آینومر مدل restorative
- گلاس آینومر مدل core build up
که این تنوع و دسته بندی ذکر شده در انواع مختلف گلس، به دلیل تفاوت بین نسبت پودر به مایع و متفاوت بودن اندازه ذرات سازنده گلاس می باشد.
دقت داشته باشید که استفاده انواع مختلف گلاس آینومر مخصوصا انواع گلس آینومر رزینی به جای یکدیگر باعث می شود نتیجه منفی در نتیجه کار ایجاد کند چرا که هر کدام از آن ها ویژگی و کاربرد مختص به خود را دارند.
معرفی چند نمونه از بهترین مارک گلس آینومر دندانپزشکی :
1) گلاس آینومر لوتینگ DFL دی اف ال DFL – Vitro Cem
گلاس آینومر لوتینگ دی اف ال ساخت شرکت برزیلی دی اف ال است. لوتینگ dfl برای سمان اینله و آنله و انواع کرون و بریج های فلزی مناسب است. همچنین برای پین های فلزی و پست و کور های ریختگی مناسب است. سمان برای درمان های ارتودنسی مناسب است. و همچنین از لوتینگ دی اف ال نیز می توان به عنوان بیس و لاینر در ترمیم های استفاده کرد.
برای خرید گلاس آینومر لوتینگ DFL دی اف ال کلیک کنید
2) گلس آینومر لوتینگ جی سی GC – Luting & lining cement :
گلاس آینومر لوتینگ جی سی محصوص سمان دائم پین های فلزی و پست های ریختگی و سمان دائم اینله ها، آنله ها، کرون ها و بریج های فلزی و PFM با ۳۱ سال سابقه جهت سمان انواع رستوریشن ها و سمان دائم کرون و بریج های سرامیکی با قدرت بیش از ۶۰۰ مگاپاسکال
برای خرید گلاس آینومر لوتینگ جی سی کلیک کنید
3) گلاس آینومر لایت کیور جی سی GC – Glass Ionomer light cure :
گلاس آینومر لایت کیور جی سی بر پایه استرنتیوم است، استرنتیوم عملکدی مشابه کلسیم دارد که با شکل گیری استرنتیوم هیدروکسی و استرنتیوم فلوروآپاتیت موجب بازسازی داخلی ساختار دندان می شود. همچنین کلسیم موجود در بزاق دهان به گلس آینومر نفوذ میکند و به مرور زمان سبب افزایش استحکام آن می شود.
برای خرید گلاس آینومر لایت کیور جی سی کلیک کنید
4) گلس آینومر لوتینگ تقویت شده با رزین +AHL – AHlute :
سمان گلاس لوتینگ AHL رزینی مناسب برای چسباندن روکش٬ بریج٬ اینله٬ آنله و ترمیم های تمام سرامیکی٬ پرسلن٬ روکش رزینی٬ براکت های فلزی و سرامیک ارتودنسی و دارای انتشار فلوراید سطح بالا و پایدار و همچنین ماندگاری بالا برای ترمیم های بلند مدت است
برای خرید گلاس آینومر لوتینگ تقویت شده با رزین +AHL – AHlute کلیک کنید
5) گلاس آینومر لوتینگ AHL – AHlute Glass Cement :
سمان گلاس آینومر لوتینگ شیشه ای دارای قابلیت میزان آزاد سازی بالای انتشار فلوراید دارای مقاومت عالی در برابر سایش و فرسایش و پوشانندگی بسیار عالی به همراه ماندگاری بالا برای ترمیم های بلند مدت
برای خرید گلاس آینومر لوتینگ AHL – AHlute Glass Cement کلیک کنید
6) گلس آینومر لایت کیور رزین AHL – AHfil LC :
گلاس آینومر لایت کیور رزین کاربردی در جهت حفره ها و پوسیدگی های کلاس 5 و حفره تک سطحی کلاس 1 و حفره های کلاس 2 در بزرگسالان و مناسب برای ضایعات سرویکال و ترمیم های Sandwich Technic و همچنین نواحی که نیازمند پیشگیری از پوسیدگی می باشد
برای خرید گلاس آینومر لایت کیور رزین AHL – AHfil LC کلیک کنید
7) گلاس آینومر ترمیمی خلفی AHL- AHfil + Posterior Restorative :
گلاس آینومر +AHfil طیف وسیعی از مواد پر کننده یونومر شیشه ای AHL با استفاده از شیشه آلومینا سیلیکات شفاف تولید می شود که محصولی بسیار عالی ارائه می دهد .
برای خرید گلاس آینومر ترمیمی خلفی AHL- AHfil + Posterior Restorative کلیک کنید
8) گلس آینومر ترمیمی قدامی AHL _ AHfil anterior restorative material :
گلاس آینومر AHfil طیف وسیعی از مواد پر کننده یونومر شیشه ای AHL با استفاده از شیشه آلومینا سیلیکات شفاف تولید می شود که محصولی بسیار عالی ارائه می دهد
برای خرید گلاس آینومر ترمیمی قدامی AHL _ AHfil anterior restorative material کلیک کنید
چند نکته کاربردی در مورد انواع گلاس آینومر دندانپزشکی :
- از گلاس آینومر در مواردی مانند حفرات کلاس سه و کلاس پنج و پوسیدگی سطح ریشه و بعضی از انواع حفره های کلاس یک می توان به عنوان ترمیم نهایی استفاده کرد و در بقیه حفره ها می توان از انواع گلاس آینومر رزینی و یا انواع سمان دندانپزشکی به عنوان ترمیم موقت استفاده کرد.
- گلاس آینومری که به عنوان ترمیم نهایی استفاده می شود حتما باید از نوع رستوریتیو باشد.
- به منظور سمان کردن روکش و همچنین پست کردن درون کانال دندان حتما از لوتینگ گلس آینومر که یکی از انواع گلاس آینومر دندانپزشکی به حساب می آید استفاده شود.
- در گلاس آینومر رزینی ای که رزین های مدیفاید گلاسی رزین آنها لایت کیور می باشد باید تابش نور به اندازه کافی باشد وگرنه در صورت ترمیم رنگدانه ها را جذب کرده و سطح آن های دچار ساییدگی می شود.
- گلس آینومر دارای خاصیت سلف اچ است در نتیجه نیازی به آماده سازی و اچ کردن ندارد.
- ترمیم مربوط به گلاس یونومر دوال کیور می تواند در همان جلسه انجام شود در حالی که ترمیم مربوط به گلاس آینومر باید 24 ساعت بعد انجام شود.
- در هنگام انتقال گلس آینومر به با استفاده از آمالگام کریر دقت داشته باشید که از کریری استفاده کنید که حاوی آمالگام نباشد.
- به منظور ترکیب و توزیع هر چه بهتر ذرات درون گلاس بهتر است قبل از استفاده ظرف حاوی پودر گلاس آینومر را به آرامی تکان دهید.
- چنانچه گلاس آینومر رزینی هم خورده ظاهر درخشنده خود را از دست داده باشد زمان کارکرد آن تمام شده و نباید از آن استفاده کرد.
- رنگ بندی مربوط به انواع گلس آینومر دندانپزشکی را در هنگام استفاده مخصوصا در نواحی زیبایی حتما لحاظ کنید.
- اگر رزین لایت کیور به گلاس آینومر اضافه شود ترکیبی که بدست می آید گلاس آینومر رزینی دوال کیور می باشد.
لوتینگ Luting Agent :
لوتینگ که انواع گلاس آینومر دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد، بیشتر به ماده ای گفته می شود که ساختار زیرین دندان را به یک پروتز ثابت دندانی متصل می کند. این پروتزها می تواند کرون یا بریج و ..از جنس های مختلف باشد. مهمترین مسئله در گلس لوتینگ کیفیت و تضمین چسبندگی و ماندگاری آن است. اما وظیفه لوتینگ به این مسئله ختم نمی شود و باید خاصیت حجمی خود را بعد از استفاده حفظ کند، خاصیت مهر و موم داشته باشد و از نفوذ باکتری به محل درمان جلوگیری کند. گرچه تحقیقات نشان داده است که هیچ ماده ای به تنهایی تمام خصوصیات یک لوتینگ ایده آل را ندارد!
زینک فسفات قدیمی ترین ماده از این دست مواد هست که بیش از یک قرن در حال استفاده است.
انواع گلاس آینومر رزینی (اصلاح شده با رزین) :
همانطور که به آن اشاره داشتیم گلس آینومرها دسته بندی های مختلفی دارند که در انواع گلاس آینومر رزینی با افزودن رزین به گلاس آینومرها به میزان زیادی کیفیت آنها را ارتقا می بخشد و به مواد سازنده آن اجازه می دهد راحت تر با یکدیگر ادغام شوند.
یکی از انواع سمان دندانپزشکی را که با رزین ترکیب می شوند را به اختصار RMGI یا گلاس آینومر رزینی می نامند.
Resin Modified Glass Ionomers (RMGI)
شاید بتوان گفت بزرگترین هدف گلس آینومر رزینی که حاصل ترکیب رزین با سمان گلاس آینومر لوتینگ می باشد، تلاش برای بهبود وضعیت مکانیکی سمان، کاهش زمان گیرش ماده و کاهش حساسیت به رطوبت موجود در محل درمان باشد.
انواع گلاس آینومر دندانپزشکی که اصلاح و تقویت شده با رزین می باشد به میزان بیشتر و بهتری فلوراید آزاد میکنند و همچنین دارای استحکام بیشتری هستند و میزان حلالیت آنها مثلا با بزاق دندان کمتر است.
در مورد انواع گلس آینومر دندانپزشکی بیشتر بدانید:
انواع گلاس آینومر رزینی دو واکنش اصلی دارند:
- یک گیرش باز اسید
- یک پلیمریزاسیون رادیکال آزاد
پلیمریزاسیون رادیکال های آزاد حالت موثرتر گیرش و چسبندگی است زیرا از حالت اسیدی زودتر فعال می شود و واکنش نشان می دهد. ولی باید در نظر داشته باشید که موادی در در معرض نور قرار میگیرند بطور بهینه فعال میشوند ( optimally cured)
وجود رزین در انواع گلاس آینومر دندانپزشکی انواع سمان دندانپزشکی را در مقابل آلودگی آب حفظ می کند.
نکته قابل توجه در این سمان ها این است که باید سرعت کار خود را بالا ببرید و هرچه سریع تر ماده را شکل دهید و جایگذاری کنید.
بطور ساده می توان گفت انواع سمان گلس آینومر رزینی (RMGI) ترکیبی از گلاس آینومر و رزین کامپوزیت هستند بنابراین دارای پایه اسیدی اجزای قابل پلیمریزاسیون می باشند
از انواع سمان لوتینگ تقویت شده با رزین می توان به سمان لوتینگ AHL انگلستان اشاره کرد.این سمان لوتینگ با نام تجاری +AHlute در بازار عرضه شده است و با توجه به کیفیت بالای آن قیمت مناسبی دارد.
انتشار فلوراید بالا که در لوتینگ هایی با بیس رزین انتظار می رود در سمان لوتینگ +AHlute وجود دارد وباعث بالارفتن کیفیت درمان شما می شود.
همچنین چسبندگی و تداوم کیفیت در طول زمان را میتوانید در سمان لوتینگ +AHlute بیابید.
این لوتینگ تقویت شده با رزین در ابتدای کار دارای رنگ صورتی کمرنگ است تا در پایان کار براحتی اضافات قابل رویت باشد و در هنگام پرداخت و یا برداشتن اضافات سمان دچار مشکل نشوید
مزایای انواع گلاس آینومر دندانپزشکی (تقویت شده با رزین):
- چسبندگی قابل قبول
- حفظ خاصیت در بلند مدت
- آزادسازی بهتر و بیشتر فلوراید
- بهبود وضعیت مکانیکی ماده
- کاهش زمان گیرش ماده
- کاهش حساسیت به رطوبت محل درمان
- عدم آلودگی انواع سمان دندانپزشکی در هنگام مواجهه با آب آلوده
- میزان کمتر حلالیت نسبت به سمان های بدون رزین
- ادغام بهتر مواد سازنده لوتینگ در سمان های دارای رزین
- استحکام بیشتر نسبت به سمان های بدون رزین
برای تهیه سمان لوتینگ رزینی کلیک کنید
سوالات متداول :
منظور از گلاس، ذرات و ماتریس غیرکریستالینه و منظور از لوتینگ موادی همرنگ دندان هستند که از مخلوط اسید آکریلیک و پودر شیشه نرم تشکیل شده است و بمنظور ترمیم دندان استفاده میشود
گلس آینومر مانند لوتیک برای ترمیم حفره در سطح ریشه دندان استفاده می شود با این تفاوت که مقادیر اندکی فلوراید آزاد میکنند برای از خطر بالای پوسیدگی جلوگیری کند .
از گلاس آینومر در مواردی مانند حفرات کلاس سه و کلاس پنج و پوسیدگی سطح ریشه و بعضی از انواع حفره های کلاس یک می توان به عنوان ترمیم نهایی استفاده کرد و در بقیه حفره ها می توان از انواع گلاس آینومر رزینی و یا انواع سمان دندانپزشکی به عنوان ترمیم موقت استفاده کرد
گردآوری: واحد تحقیق و پژوهش آنتوس
