چند دهه آتی شاهد پیشرفت٬ گسترش و استفاده ی چشمگیر از هوش مصنوعی در زندگی خواهیم بود. دندانپزشکی هم از این ماجرا جدا نیست و استارت اپ های این چندسال اخیر هم نشان دهنده این ماجراست.
شاید هوش مصنوعی در عین جذابیتش ترسناک هم باشد و باورش سخت است که در دهه اتی بسیاری از مشاغل ممکن است حذف شوند و هوش مصنوعی به جای نیروی انسانی کارها را به دست خودش بگیرد.
این موضوع به این معنا نیست که دندانپزشکی حذف میشود ولی قطعا به این صورت هم ادامه نخواهد یافت٬ شاید در خیلی از روند های درمانی دندانپزشک کار مشابه تکنسین را انجام بدهد.
Table of Contents
تشخیص و طرح درمان:
- یکی از کارهایی که با هوش مصنوعی میشه انجام داد استفاده از تعداد زیادی داده در رابطه با یک موضوع است. مثلا اگر تعداد زیادی عکس از ضایعات دهان و دندان که میتوانند بدخیم و یا خوش خیم باشند داشته باشیم٬ با استفاده از machine learning اگر نمونه جدیدی به آن دستگاه یا نرم افزار ارایه بدهیم با دقت بسیار بالاتری نسبت به انسان میتواند بگوید که این کدام ضایعه است.
- خطاهای انسانی به حداقل میرسند و اینطور شانس بیمار برای نجات یافتن در ضایعات بدخیم هم بالاتر میرود.
آموزش دانشجویان دندانپزشکی:
- امروزه حتی برخی از کشورهای توسعه یافته در پریکلینیک از واقعیت مجازی( virtual reality) برای آموزش دانشجویان استفاده میشود.
- مزایای استفاده از واقعیت مجازی٬ یادگیری بهتر٬ حالت تعاملی داشتن با بیمار٬ صرفه جویی در هزینه ها در طولانی مدت هستند اما ایراد بزرگ آنها گران بودن تجهیزات در خرید اولیه است و همین مسیله سبب شده که بصورت فراگیر استفاده نشود.
عکس های رادیوگرافی:
- در این چندسال اخیر بیشتر استارت اپ هایی که باهوش مصنوعی در دندانپزشکی مشغول به فعالیت هستند روی این حوزه تمرکز کردن. بر فرض مثال شما یک عکس پانورامیک یا CBCT روی نرم افزار ارایه میدهید و نرم افزار با استفاده از دیتابیس گسترده ای که دارد و machine learning میتواند ضایعات٬ پوسیدگی ها و حتی Normal Variation را تشخیص بدهد. این کار سبب اعتماد بیشتر بیمار هم میشود که قصد انجام درمان اضافه را برایش نداریم.
ارتودنسی:
- هوش مصنوعی در تشخیص٬ طرح درمان و فالواپ بیماران ارتودنسی بسیار اثرگذار هستند
- با اسکن های دقیق سه بعدی و مدل های مجازی٬ میتواند طرح درمان متناسب را ارایه بدهد. این طرح درمان توسط الگوریتم هایی هست که تصمیم میگیرد دندان ها چطور و چه مقدار باید جابجا شوند و چه فشاری باید به دندان وارد شود و بعد از آن این روند را به تعداد گام تقسیم میکند و الاینرهای متناسب با آن را با پرینتر سه بعدی میسازد و تحویل بیمار داده میشود.
جراحی فک و صورت:
- شاید یکی از متحول کننده ترین استفاده های هوش مصنوعی در رشته جراحی باشد.
- با روی کار آمدن ٬Robosurgery خطاهای انسانی به مقدار بسیار زیادی کاهش پیدا میکند . موارد استفاده در حذف تومور ها٬ بیوپسی٬ جراحی های مفصل تمپورومندیبولار و گذاشتن ایمپلنت باشد٬ در این صورت جراحی ها زمان کمتری میبرد و دقت مورد نیاز جهت جراحی هم بسیار بالاتر میرود.
رعایت بهداشت های دهان و دندان:
- شرکت های بزرگ دندانپزشکی به سمت استفاده از هوش مصنوعی در مسواک زدن رفتند. به این صورت که هنگام مسواک زدن نقشه سه بعدی از فضای دهان تهیه میشود و داده ها به اپلیکیشن منتقل میشوند و به بیمار فیدبک داده میشود که کدام نواحی را باید بیشتر مسواک بزند .
- این داده ها میتواند به دندانپزشک بیمار هم انتقال داده شود تا بتواند در طولانی مدت وضعیت بیمار را بسنجد.
نرم افزار های مدیریت مطب:
- هوش مصنوعی براساس عملکرد دستیاران دندانپزشکان میتواند عملکرد های گوناگونی با دقت بیشتر و نیری انسانی کمتر داشته باشد
- میتواند برای تنظیم کردن قرار ملاقات بیماران٬ هماهنگی های بیمه و گرفتن شرح حال از بیمار استفاده شود.
منابع:
- Acta Scientific Sciences
- گردآوری: گروه تحقیق و پژوهش آنتوس
