وقوع حوادث اورژانس در مطبهای دندانپزشکی مسئلهای انکارناپذیر می باشد و باید برای مقابله با آن آمادگی علمی و عملی کافی را کسب نمود. امروزه با تخصصی و طولانی تر شدن درمانهای دندانپزشکی و مراجعه افراد مسن با سابقه بیماریهای مختلف به مطب دندانپزشکی، احتمال برخورد دندانپزشکان با فوریتهای پزشکی و استفاده از لیست داروهای اورژانسی دندانپزشکی در طول دوره کاری آنها افزایش یافته است.
وقوع حوادث اورژانس در مطبهای دندانپزشکی مسئلهای انکارناپذیر است. غالب اورژانسهای پزشکی می‌تواند در مطبهای دندانپزشکی بروز کند. در یک گزارش 10 ساله در انگلستان، 20 مورد مرگ ناشی ازاین حوادث گزارش شده است. یک دندانپزشک به عنوان فردی از جامعه پزشکی موظف است در محل طبابت خود آمادگی کافی برای نجات جان بیمارانی که حین کار یا حتی در سالن انتظار نیاز به مداخله پزشکی دارند، داشته باشد. در ادامه این مطلب به تعدادی از داروهای اورژانس که باید در مطب های دندانپزشکی و کلینیک های دندانپزشکی موجود باشند، پرداخته ایم.
اگر شما یک دستیار دندانپزشک هستید و این مقاله را می خوانید به شما پیشنهاد می کنیم برای حرفه ای شدن در شغل خود مقاله آشنایی با وسایل دندانپزشکی برای دستیار و آشنایی با وسایل و تجهیزات دندانپزشکی و نگهداری آن ها را مطالعه کنید .
Table of Contents
چرا داشتن لیست دارو های اورژانسی دندان پزشکی ضروری است ؟
بطور میانگین نزدیک به 2 درصد از وقایع اتفاق افتاده در مطب دندانپزشکی، درمان احیاء قلبی-ریوی یا CPR می باشد. سایر مطالعات نشان دادهاند که 15% از دندانپزشکان استرالیایی و 5% از دندانپزشکان اوهایو حداقل در طول دوره کاری خود یک بیمار را احیاء قلبی-ریوی کردهاند. 3% از دندانپزشکان برزیلی نیز وقوع ایست قلبی را در مطبهای دندانپزشکی گزارش کرده اند. از موارد دیگر اورژانسی می توان به آسم، سکته مغزی، هیپوگلیسمی، شوک آدرنال و … اشاره کرد. در کشورمان هم موارد اورژانسی بیشماری در مطب های دندانپزشکی اعلام شده اند. تحقیقی در سال 1384 در شهر زاهدان انجام گرفت، مشخص گردید که بیش از نیمی از دندانپزشکان در طول یکسال گذشته با حداقل یک مورد فوریت پزشکی مواجه شده بودند.
به دندانپزشکان توصیه می شود که هر یک از آنها یک کیت اختصاصی که استفاده از آن برای آنها راحتتر است، تهیه نمایند و یا کیتی را خریداری کنند که حاوی داروهای اورژانسی باشد که در مورد نحوه استفاده از آنها به خوبی آموزش دیده باشند. بهترین کیتهای داروهای اورژانس آنهایی هستند که دندانپزشک خود، داروهای آن را انتخاب نموده باشد، به نحوی که متناسب با نیازهای اختصاصی و تواناییهای وی باشد.
از بین وسایل اصلی اورژانس، باید دارای انواع سرنگها، آمبوبگ، سیستم پرتابل اکسیژن و دستگاه الکتروکاردیوگراف و شوک باشد و داروهای اورژانس نیز شامل آمونیاک، آسپرین و نیتروگلیسرین میباشد.
معرفی لیست داروی اورژانسی دندان پزشکی :
همیشه وقوع حوادث اورژانس در مطب دندانپزشکی مسئله ای ناخوشایند و البته محتمل بوده که برای مقابله با آن نیاز است تا دندانپزشک و دستیار آن علاوه بر همراه داشتن داروها و کیت اورژانس در مطب آمادگی علمی و عملی کافی را داشته باشند تا دچار بحران نشوند و به‌عنوان یک دندانپزشک خوب نیاز است تا آمادگی لازم برای نجات جان بیمارانی که حین کار یا حتی در سالن انتظار نیازمند موارد پزشکی اورژانس میشوند را داشته باشیم.
برای آشنایی بیشتر در این مورد پیشنهاد میکنیم تا مقاله پروفیلاکسی آنتی بیوتک ها در دندانپزشکی را مطالعه کنید
کیت اختصاصی هر مطب بهتر است طوری تهیه گردد که استفاده از آن راحتتر بوده و نیز حاوی داروهای اورژانسی ای باشد که در مورد نحوه استفاده از آنها به خوبی آموزش دیده باشند. پس بهترین کیتهای داروهای اورژانس آنهایی هستند که دندانپزشک داروهای آن را انتخاب کرده باشد تا متناسب با نیازهای اختصاصی و تواناییهای وی باشد.
در ادامه به بررسی تعدادی از داروهای اورژانس که در مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی باید موجود باشد می‌پردازیم :
1) اپی نفرین :
- مهم‌ترین دارویی است که در کیت اورژانس یک دندانپزشک باید باشد. یک داروی محرک سمپاتیک است و در شوک آنافیلاکسی و حملات آسمی از آن استفاده میشود.
- شرایط نگهداری آن به‌صورت ۱ در ۱۰۰۰ در سرنگ‌های آماده تزریق میباشد.
- نحوه استفاده بدین صورت است که با دوز 0.3 0.5 میلی‌گرم به‌صورت داخل عضلانی و زیر جلدی می‌تواند تزریق شود.
توجه داشته باشید که زمان نگهداری این دارو محدود است و باید همواره قبل از مصرف و بصورت دوره ای تاریخ انقضای آن بررسی شود.
2) آسپرین :
دارویی برای از جلوگیری تجمع پلاکتی است و با رقیق کردن لخته خونی از آسیب های جدی پیشگیری می کند که در دوزهای ۶۰ تا ۳۲۵ میلی‌گرم در حملات ایسکمیک قلبی، توسط بیمار استفاده شود.
3) نیترو گلیسیرین :
نیترو گلیسیرین یا قرص های زیر زبانی بسیار معروف هستند. قرص نیترو گلیسیرین در کیت اورژانس دندانپزشکی کافی است و نیازی به نوع وریدی آن معمولاً وجود ندارد. این دارو در نارسایی احتقانی قلب همراه با انفارکتوس می و کارد، آنژین صدری کاربرد دارد. در بیماران با سابقه MI در یک سال اخیر، همیشه این دارو را به همراه آسپرین کنار دستتان داشته باشید!
4) دیفن هیدرامین :
شاید از حضور این دارو تعجب کنید اما دیفن هیدرامین یک مورد بسیار حیاتی است. دیفن هیدرامین برای این کیت بهترین انتخاب است که در واکنش های آلرژیک خفیف تر هم می توان از آن استفاده کرد. در شوک آنافیلاکسی هم بعد از اپی نفرین، داروی مهمی به شمار می رود. این دارو در دو دوز ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم، وریدی یا عضلانی استفاده می شود.
5) گلوکز :
دسترسی به قند برای حالت های مختلف اورژانسی بیماران قندی در مطب دندانپزشکی نیاز است. البته اگر درست کردن آب قند را بلدید، تقریبا نصف راه را طی کرده اید! ولی مشکلات وقتی زیاد است که بیمار شما هوشیاری خود را از دست داده باشد و نتواند آب قند بخورد. در این صورت سرم دکستروز یا گلوکاگون (۱ میلی‌گرم) به بیمار تزریق می شود.
6) داروی برونکودیلاتور (آمینوفیلین) :
آمینوفیلین که شکل تزریقی آن آمپول ۲۵۰ میلی گرمی در ۱۰ سی سی هست یک داروی مناسب برای حضور به عنوان برونکودیلاتور در لیست داروهای اورژانسی دندانپزشکی است. این داروی تزریقی در برونکواسپاسم حاد و حملات آسمی می تواند جان بیمار را نجات دهد.
7) کپسول اکسیژن :
کپسول اکسیژن در تمام لیست داروهای اورژانسی دندانپزشکی یافت می شود. پس حتما موضوع حیاتی به شمار می آید. مطب های دندانپزشکی هم از این قاعده مستثنی نیستند. به همراه داشتن کپسول اکسیژن یکی از موارد ضروری کیت اورژانس میباشد چرا که همیشه احتمال استفاده از آن برای بیمارانی که دچار مشکل تنفسی میشوند وجود دارد.
معرفی داروهای ترالی اورژانس برای مراکز درمانی پیشرفته دندانپزشکی
در ترالی اورژانس مراکز درمانی معمولاً داروهای زیر حضور دارند:
آتروپین که یک داروی آنتی کولینرژیک است و در لیست داروهای اورژانسی دندانپزشکی به‌صورت دائمی حضور دارد. این دارو در برادیکاردی‌ها و ایست قلبی ناشی از تحریک واگ شدید، بسیار مؤثر است.
مورد دیگر لیدوکائین است که به‌عنوان داروی ضد آریتمی در ترالی اورژانس یافت می شود. وراپامیل که در درمان تاکیکاردی، آنژین و هایپرتانسیون به کار می‌رود؛ مورفین که در انفارکتوس می‌وکارد و دم حاد ریه استفاده میشود، دو قلم دیگر از داروهای ترالی اورژانس هستند. از دیگر داروهای مهم ترالی اورژانس می توان به دوپامین، آمیو دارون، دوبوتامین، دگرامتازوم، دیازپام، سولفات منیزیم، پروپرانولول، فوروزماید و هیدرالازین و همچنین فنی توئین را نام برد.
برای اطلاعات بیشتر در مورد عفونت دندان می توانید مقاله آمپول پنی سیلین برای عفونت دندان را مطالعه کنید
وسایل مورد نیاز در شرایط اورژانس :
موارد اورژانسی در مطب های دندانپزشکی کم نیستند. علم به لیست داروهای اورژانسی (کیت اورژانسی) دندانپزشکی نیاز اولیه هر دندانپزشک است. عدم توانایی دندانپزشک در کنترل اورژانسهای پزشکی می‌تواند منجر به عواقب ناخوشایندی گردد. بنابراین دندانپزشکان باید با تهیه داروهای اورژانسی (کیت اورژانسی) دندانپزشکی، آمادگی لازم دربرخورد با اورژانسهای پزشکی را داشته باشند.
علاوه بر کیت اورژانسی، گاهی اوقات در مطب های دندان پزشکی نیاز به وسایل خاصی احساس می شود که می توانید علاوه بر تهیه کیت اورژانس مخصوص مطب های دندانپزشکی، آنها را تهیه کنید. این وسایل عبارتند از:
1) کپسول اکسیژن و ماسک با اندازه های مختلف جهت اطفال و بزرگسالان
2) دستگاه ساکشن جراحی
3) وسایل لازم برای انتوباسیون
- شامل فورسپس مگیل و لارنگوسکوپ، لوله تراش و combitube
- Airway دهانی با اندازه های مختلف
- LMA با اندازه های مختلف
- آمبوبگ
4) تورنیکه و آنژیوکت جهت دسترسی وریدی با اندازه های مختلف
5) ست سرم به همراه سرم نرمال سالین
6) سرنگ های 1و 2 و 5 میلی برای تزریق داروهای اورژانسی در مواقع نیاز
7) دستگاه دفیبریلارتور اتوماتیک اکسترنال (AED)
سوالات متداول :
کیتی را خریداری کنید که حاوی داروهای اورژانسی باشد که در مورد نحوه استفاده از آنها به خوبی آموزش دیده باشید. بهترین کیتهای داروهای اورژانس آنهایی هستند که دندانپزشک خود، داروهای آن را انتخاب نموده باشد، به نحوی که متناسب با نیازهای اختصاصی و تواناییهای شما باشد
از بین وسایل اصلی اورژانس، باید دارای انواع سرنگها، آمبوبگ، سیستم پرتابل اکسیژن و دستگاه الکتروکاردیوگراف و شوک باشد و داروهای اورژانس نیز شامل آمونیاک، آسپرین و نیتروگلیسرین میباشد.
گردآوری: واحد تحقیق و پژوهش آنتوس
