پودر استخوان چیست ؟ [ انواع، کاربرد و ویژگی ها ]

در صورت ضعف استخوان های بدن و به هنگام جراحی ، حتما نام آن را خواهید شنید اما پودر استخوان چیست ؟

پودر استخوان در واقع همان استخوان استریلیزه شده انسان یا حیوان است. ماده ای طبیعی که منشاء مواد معدنی بسیاری همانند کلسیم، فسفر و… بوده و جهت تشکیل استخوان یا تقویت آن بکار می رود. یکی از موارد کاربرد پوست اسخوان در علم دندانپزشکی می باشد. زمانی که بیمار نیاز به کاشت یا امپلنت دندان دارد و استخوان فک وی تراکم کافی را جهت نگه داشتن پایه ایمپلنت ندارد. در این زمان پودر استخوان به وسیله عمل پیوند استخوان به کمک او خواهد آمد. پیش از این در مقاله ای جداگانه درخصوص اینکه پیوند استخوان فک چیست صحبت کرده بودیم. حال زمان آن رسیده تا بیشتر بدانیم که پودر استخوان چیست و چطور بوجود می آید.

پودر استخوان چیست ؟

همانطور که گفتیم، پودر استخوان نوعی ماده بیولوژیک است که از استخوان انسان یا حیوانات تهیه می شود. این ماده که حاوی کلسیم، فسفر، منیزیم و سایر مواد معدنی ضروری برای تشکیل و تقویت استخوان می باشد، در واقعی داربستی برای جراحی های ترمیمی و بازسازی استخوان تشکیل می دهد. زمانی که استخوان کافی (به هر دلیلی) برای کاشت ایمپلنت وجود ندارد، جهت تقویت استخوان و ایجاد پایه محکم ایمپلنت از این ماده در عمل پیوند استخوان استفاده می گردد.

پودر استخوان برای تولید استخوان جدید از طریق بازسازی آن به بیمار کمک کرده و میزان موفقیت عمل پیوند استخوان به مهارت و نوع پودر استخوان بکار رفته مرتبط است. بنابراین پودر استخوان هم دارای انواع مختلفی می باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

انواع پودر استخوان

پودر استخوان از 4 منبع مختلف فرآوری و تهیه می شوند که بسته به شرایط بیمار و تشخیص متخصص یکی از آنها انتخاب می شود. در ادامه به این خواهیم پرداخت که هرکدام از این منابع پودر استخوان چیست و چه ویژگی هایی دارند.

اتوگرفت (Autograft)

اتوگرافت بهترین نوع پودر استخوان برای پیوند استخوان است. این پودرها از استخوان خود بیمار گرفته و به محل نیاز پیوند می شود. درواقع استخوان های لگن، پا یا بازو بیمار برای این روش مورد استفاده قرار می گیرند. اتوگرافت ها بیشترین سازگاری را با بدن بیمار دارد. یکی از مهمترین ویژگی های یک پودر استخوان که خطر عفونت یا رد شدن آن توسط سیستم ایمنی بدن بیمار را کاهش می دهد.

آلوگرفت (Allograft)

آلوگرفت نوع دیگری از پودر برای پیوند استخوان و احتمالا رایج ترین آن است که از استخوان فرد دیگری جهت پیوند استفاده می شود. گرچه احتمال رد پیوند در این روش بیشتر از اتوگرافت می باشد اما از میزان تهاجمی بودن عمل جراحی پیوند استخوان می کاهد. آلوگرافت ها معمولاً از بانک های استخوان تهیه می شود. جهت استفاده از این روش باید اطمینان حاصل شود که مواد از بانک های استخوان معتبر تهیه شده و به شیوه صحیح نگهداری شده باشند. شرکت فرآورده بافت ایرانیان که یکی از معدود تولید کننده های به نام پودر استخوان و ممبرین می باشد که محصولات برند رجن یا Regen این شرکت از کیفیت بالایی برخوردارند.

آلوپلاست (Alloplastic)

اگر بیمار نتواند از دو روش بالا جهت پیوند استخوان استفاده کند، جایگزین وی در استفاده از پودر استخوان چیست ؟ تکنولوژی جدید، راهکاری با نام آلوپلاست را برای بیمار بوجود آورده است. این نوع پودر استخوان از مواد مصنوعی تهیه شده و مخصوص افرادی است که از اتوگرافت یا آلوگرافت نمی توانند استفاده کنند. آلوپلاست از موادی مثل هیدروکسی آپاتیت، کلسیم فسفات و یا پلیمرهای مصنوعی تهیه می گردد. این نوع پودر استخوان معمولاً به صورت پودر و بلاک عرضه می شود. مزیت آلوپلاست در این است که خطر عفونت و رد شدن آن وجود نداشته و حتی می تواند باعث تحریک رشد استخوان بیمار نیز شود.

زنوگرفت (Xenograft)

زنوگرفت معمولا از استخوان دام (گاو و گوسفند) گرفته شده و به محل نیاز پیوند داده می شود. اما وحشت نکنید؛ این نوع از پودر استخوان قبل از استفاده کاملا روند پاکسازی و استریلیزاسیون را طی می کنند و هیچ خطری ندارند. درنتیجه گزینه مناسب تری نسبت به آلوپلاست می باشند اما نسبت به آلوگرفت و اتوگرفت احتمال رد پیوند بیشتری دارند. لازم به ذکر است که این ماده نیز به صورت پودر، بلاک و پوتی در بازار عرضه می شود.

ترکیبات تشکیل دهنده پودر استخوان چیست ؟

پودر استخوان از مواد معدنی، پروتئین و سایر ترکیبات به وجود می آید که در فرآیند استخوان سازی مفید هستند. کلسیم یکی از مهم ‌ترین مواد معدنی تشکیل دهنده پودر استخوان می باشد که به استحکام و انعطاف پذیری استخوان ها کمک می کند. فسفر و منیزیم دیگر ماده های مهم تشکیل دهنده پودر هستند که جهت تقویت استخوان پیوند داده شده و عملکرد صحیح آن ضروری اند.

از پروتئین های تشکیل دهنده پودر استخوان نیز می توان به اوستئوکلاست (جهت تجزیه استخوان قدیمی)، اوستئوبلاست (مسئول تشکیل استخوان جدید) و کلاژن که ماده اصلی تشکیل دهنده استخوان هاست، اشاره کرد. ترکیبات جزئی دیگری نیز در پودر استخوان ها یافت می شود. بطور مثال گلوکوزآمین که ضد التهاب بوده و به استخوان کمک می کند تا قوی و انعطاف پذیر باشد. یا کندرویتین که کاهش التهاب و درد در مفاصل را در پی دارد.

ویژگی های پودر استخوان

پودر استخوان حاوی مواد معدنی ضروری برای سلامت استخوان هاست. زیرا همانطور که گفتیم سرشار از منابع فسفر، کلسیم و منیزیم بوده که برای تشکیل و تقویت استخوان ضروری هستند. همچنین به دلیل وجود کلاژن که برای سلامت ماهیچه ها و استخوان مفید می باشد، پیوند موفقیت آمیزی را در پی خواهد داشت. وجود موادی نظیر گلوکوزآمین و کندرویتین از التهاب و درد پیوند می کاهد و وجود مقادیر بالایی از ویتامین D باعث تقویت سیستم ایمنی بدن خواهد شد که پس از پیوند استخوان بسیار مهم است. اگر از دو روش اتوگرفت یا آلوگرفت استفاده شود، می توان به سازگاری بالای آن در پیوند اطمینان داشت، زیرا سیستم ایمنی بدن را مورد تحریک قرار نمی دهند و عوارض جانبی خاصی ندارند.

بهترین شرایط نگهداری پودر استخوان چیست ؟

برای حفظ کیفیت پودر استخوان لازم است که نگهداری آن از زمان تولید تا زمان استفاده در شرایط مناسبی باشد. در ادامه به این خواهیم پرداخت که بهترین شرایط نگهداری پودر استخوان چیست و برای حفظ کیفیت آن باید چه کارهایی انجام داد.

• پودر استخوان باید در مکانی خشک، خنک و دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود.
• بهترین دما جهت نگهداری پودر استخوان، ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
• رطوبت محیط نگهداری پودر استخوان باید بین 50 تا 60 درصد باشد. این مورد برای شهرهای با آب و هوای خشک اهمیت فراوانی دارد.
• بسته بندی پودر استخوان باید از نفوذ رطوبت و هوا به آن جلوگیری کند. همچنین پس از باز شدن، باید در زمانی کوتاه مورد استفاده قرار گیرد.

موارد بالا برای نگهداری پودر استخوان بسیار اهمیت دارند. بنابراین نباید این ماده ارزشمند را در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار دهید. همچنین از یخچال یا فریزر برای نگهداری آن به هیچ وجه استفاده نکنید، زیرا رطوبت را جذب کرده و کیفیت محصول را کاهش می دهد. تا زمان استفاده، پودر باید در بسته بندی اصلی خود نگهداری شده و از استفاده مجدد از محصول خودداری شود. و درنهایت اینکه همانند تمام محصولات دیگر در زمان خرید به تاریخ انقضا آن توجه نمایید.

فروشگاه تجهیزات دندانپزشکی آنتوس به عنوان نماینده رسمی فروش محصولات برند رجن Regen تمامی نکات بالا را در نگهداری از محصول رعایت کرده ایم تا شما بتوانید خریدی مطمئن داشته و محصولی سالم را دریافت کنید.