امروزه با شیوع بیماری های مسری تنفسی همچون کرونا شاهد پر رنگ تر شدن نقش ماسک تنفسی هستیم و به درگیر راهنمای خرید انواع ماسک تنفسی هستیم تا بدانیم بهترین ماسک تنفسی یا بهترین ماسک جراحی کدام است که می تواند ایمنی بیشتری را در برابر ابتلا به این دسته از بیماری ها می دهد.
همانطور که به آن اشاره شد با شروع پاندمی کرونا نقش استفاده از انواع ماسک تنفسی بییشتر از پیش بند، به طوری که قبلا از آن بیشمار در مراکز درمانی توسط کادر درمان به عنوان یک وسیله ابزار شخصی استفاده می شد اما اکنون به صورت عمومی توسط افراد جامعه استفاده می شود که باید شناخت کافی روی انواع ماسک تنفسی و یا ماسک جراحی را داشته باشیم تا بتوانیم با توجه به نیاز خود و نوع عملکرد آن که تا چه میزان در برابر انواع ویروس ها محافظت کند، بهترین ماسک تنفسی را انتخاب کنیم.
حال به بررسی انواع ماسک تنفسی و ماسک جراحی می پردازیم و ویژگی هر کدام را برای شما شرح می دهیم.
Table of Contents
انواع ماسک تنفسی :
1) ماسک پارچه ای :
این نوع از ماسک تنفسی از چند لایه پارچه درست می شود که به راحتی در منزل می توان آن را درست کرد و ویژگی بهترین ماسک تنفسی از نوع پارچه ای این است که قابل شستشو و استفاده مجدد است اما بهتر است این عمل را بیشتر از 4 بار انجام ندهید و بعد از آن از ماسک جدید استفاده کنید.
2) ماسک جراحی :
همانطور که از اسم آن مشخص است این نوع ار ماسک تنفسی توسط پزشکان و کادر درمان استفاده می شود که از کاغذ و پنبه و پلی پروپیلن ساخته شده است. ماسک جراحی برای حفاظت در مقابل قطرات تنفسی درشت استفاده می شود اما در مقابل قطرات تنفسی ریز کارایی چندانی ندارد.
بهترین ماسک تنفسی جراحی حداقل از سه لایه ساخته شده است و می تواند در برابر خون و ترشحات و 95% از باکتری ها نفوذناپذیر باشد.
3) ماسک N95 :
این نوع از ماسک تنفسی که یکی از بهترین ماسک تنفسی به شمار می رود به صورت کامل به صورت می چسبد و با قابلیت حفاظت دو طرفه ای که دارد علاوه بر تصویه هوای تنفس شده در برابر ذرات خون و ترشحات نفوذ ناپذیر است و همین امر منجر شده تا قابلیت فیلتراسیون آن از سایر ماسک های تنفسی دیگر همچون ماسک پارچه ای و ماسک جراحی ایمن تر و قوی تر باشد.
توجه داشته باشید که مدت زمان استفاده از ماسک N95 برای 4 ساعت است و استفاده مداوم و طولانی مدت تر از این ماسک تنفسی باعث بروز مشکلات ریوی می گردد.
نکات مهم در انتخاب ماسک تنفسی :
در زمان انتخاب بهترین ماسک تنفسی و یا بهترین ماسک جراحی بهتر است تمامی موارد ذکر شده در زیر را لحاظ کنیم تا بتوانیم با توجه به نیاز خود بهترین ماسک تنفسی را انتخاب کنیم.
1) نوع کارایی و کاربرد ماسک تنفسی :
با توجه نوع نیاز خود در استفاده از ماسک تنفسی و اینکه تا چه اندازه در برابر آلودگی و یا ابتلا و خطر قرار داریم از نوع متناسب با آن استفاده کنیم. به عنوان مثال استفاده از ماسک پارچه ای برای حضور در کنار بیمار تنفسی اشتباه است چرا که محافظت کامل را برای ما ایجاد نمی کند پس باید در صدد انتخاب بهترین ماسک تنفسی باشیم.
2) نوع ماسک تنفسی :
به طور کلی دو نوع ماسک تنفسی وجود دارد که ما آنها را با عنوان ماسک جراحی و ماسک رسپیراتور می شناسیم که هرکدام ویژگی و عملکرد متفاوتی دارند.
ماسک های جراحی تنها در برابر انتقال از طریق قطرات و ترشحات محافظت میکند ولی در عوض ماسک های تنفسی رسپیراتور در برابر دم و باز دم و انتقال عفونت از طریق هوامیتواند حفاظت کند.
3) استاندار ماسک تنفسی :
هر ماسک تنفسی و یا ماسک جراحی با توجه به کشور تولید کننده و کاربرد آن دارای استاندارد ها و کلاس های مختلفی برای تعیین میزان حفاظت هستند که قطعا هر کدام از این استانداردهای صادر شده برای تعیین بهترین ماسک تنفسی استفاده می شود.
4) یکبار مصرف و یا چند بار مصرف بودن ماسک تنفسی (ماسک جراحی) :
ماسک های تنفسی جراحی را تنها یک بار می توان استفاده کرد ولی ماسک های رسپیلاتور را می توان مجدد استفاده کرد و همچنین می توان فیلتر رسپیلاتور را نیز تعویض کرد.
5) عمر مفید ماسک تنفسی :
با توجه به نوع و کارکرد ماسک عمر مفید و زمان استفاده از آن مشخص می شود که با توجه به نوع ماسک تنفسی یا جراحی این عمر مفید بین 3 تا 8 ساعت می باشد.
6) عدم ایجاد مشکل تنفس در استفاده از ماسک تنفسی :
علاوه بر موارد حفاظتی و ایمنی ذکر شده در مورد ماسک جراحی و یا ماسک تنفسی بسیار مهم است که هنگام استفاده از آن بتوان تنفس کرد که قطعا این مورد شامل بهترین ماسک تنفسی می شود.
ویژگی های مهم در انتخاب ماسک جراحی :
همانطور که قبلا هم به آن اشاره شد بهترین ماسک جراحی در برابر انتقال عفونی توسط قطرات و ترشحات محافظت میکند و کارایی چندانی در برابر انتقال ذرات ریزی همچون ویروس ها را ندارد پس حتما در جای درست از این نوع ماسک تنفسی با توجه به کارایی و عملکرد آن استفاده کنید.
با توجه با این ویژگی ها، بیشترین مورد استفاده از ماسک جراحی در همراهان و مراقبین بیماران واگیردار، جراحان، دندانپزشکان، کادر درمان و تمام کسانی در حوزه درمان و پزشکی فعالیت می کنند و تحت خطر ابتلا به بیماری های واگیردار توسط بیماران قرار دارند.
ویژگی های مهم در انتخاب رسپیراتور :
بهمانطور که قبلا گفته شد ماسک رسپیلاتور مانع از عبور ذرات معلق در هوا مانند دود و گرد و غبار و بخار گازهای حاصل از مواد ضدعفونی کننده و یا گازهای بیهوشی می شود.
همچنین در برابر ویروس هایی همچون سارس و آنفولازت و کویید که امروزه بسیار شایع شده است به هنگام دم و بازدم از شخص محافظت می کند.
ماسک های رسپیراتوری که فیلتر دارند از دو بخش تشکیل شده اند که یه بخش برای پوشاندن صورت و بخش دیگر شامل یک قطه فیلترینگ می باشد که با توجه به نوع فیلتر بکار رفته کارایی و اثر بخشی ماسک متفاوت است.
دسته بندی انواع ماسک تنفسی از نظر حفاظت و فیلترینگ:
حال سوال می شود که با توجه به بیان ویژگی ذکر شده از انواع ماسک ها بهترین ماسک تنفسی کدام است و چه میزان فیلترینگ موثر را برای ما برای محافظت از ابتلا به بیماری های واگیردار را ایجاد میکنند که این فیلترینگ مختص ماسک تنفسی که خاصیت فیلتر دو طرفه را دارند نمود پیدا می کند چرا که هدف ما فیلتر ویروس ها هست که این قابلیت را سایر ماسک های دیگر همچون ماسک پارچه ای ندارد.
ماسک های پیشرفته محافظت تنفسی که میتوان آن ها را جزو بهترین ماسک تنفسی نام برد به سه دسته تقسیم می شوند و بر طبق استاندار اروپا EN149:2001 با سه رتبه ایمنی FFP1 , FFP2 , FFP3 نام گذاری شده اند.
این نوع از ماسک تنفسی داری یک بخش فیلترینگ است که هوا را تصفیه کرده . از چند لایه دیگر تشکیل شده است و بصورت مکانیکی و با استفاده از ویژگی الکترواستاتیکی عمل فیلترینگ را انجام میدهد و مانع از عبور ذرات از داخل فیلتر ماسک می شود.
میزان فیلترینگ ماسک FFP1 , FFP2 , FFP3 :
ماسک FFP1 قادر است 80 درصد هوایی که از خارج به داخل را که تنفس میشود را تصویه کرده و میزان نفوذ هوای باردم از داخل به خارج از ماسک 22 درصد می باشد و این ماسک بیشتر برای محافظت در برابر گرد و غبار استفاده می شود.
ماسک تنفسی FPP2 قادر است 94 درصد هوای خارج به داخل را که تنفس می شود و میزان نفوذ و نشت هوای باز دم از داخل به خارج برابر با 8 درصد.
ماسک تنفسی FPP3 قادر است 99 درصد هوای خارج به داخل را که تنفس می شود و میزان نفوذ و نشت هوای باز دم از داخل به خارج برابر با 2 درصد.
ایرادی که این مورد از ماسک ها نسبت به ماسک تنفسی جراحی و پزشکی دارند این است که ضخیم تر هستند ور نتیجه راحت نیستند و تنفس کردن سخت می شود که برای رفع آن از سوپاپ تنفسی استفاده شده تا عمل بازدم به راحتی انجام شود.
نتیجه گیری :
با توجه نوع نیاز خود در استفاده از ماسک تنفسی و اینکه تا چه اندازه در برابر آلودگی و یا ابتلا و خطر قرار داریم از نوع متناسب با آن استفاده کنیم. که بهترین نوع ماسک برای حفاظت از بیماری های مسری ویروسی استفاده از ماسک های FFP2 , FFP3 می باشد.
گردآوری: واحد تحقیق و پژوهش آنتوس
